2023-05-03
Entreprenerd: de serie
Startups zijn hip, startups zijn hot, maar helaas bestaat er geen enkele geloofwaardige serie over startups in Vlaanderen, geen sitcom zoals ‘Silicon Valley’ (HBO), geen boeiend drama zoals ‘Halt and Catch Fire’ (AMC). Laat ons daar met ‘Entreprenerd—de serie’ verandering in brengen! Ik heb mijn boeken 'Entreprenerd' (2021) en 'Nijlpaard voor Kerstmis' (2020) gefictionaliseerd en in een scenario van 8 afleveringen van een klein uur gegoten. Ingeborg en Bruno werden Olivia en Arno, iText werd dockio, en zo verder en zo voort. Ik heb in ongeveer een maand tijd een eerste, zeer ruwe versie van 480 pagina's scenario geschreven (Letter-formaat, gebruik makend van een eenvoudige Word-template voor scenario's). Indien er interesse bestaat voor zo'n serie, dan ben ik bereid nog een aantal maanden te spenderen aan meerdere iteraties, samen met andere scenaristen.
Het ontstaan van Telenet, het bestaan van diskettes (8 inch, 5¼ inch, 3½ inch), de eerste GSM's, de opkomst van Free & Open Source Software, Netlog als Vlaamse versie van Facebook, IBBT wordt iMinds wordt imec, startups.be, Flanders Investment & Trade,… Dit passeert allemaal de revue in de serie. De oudere generaties zullen hiervan smullen; de jongere generaties zullen heimwee hebben naar een tijd die ze nooit hebben gekend, een beetje zoals met de film 'Zillion' het geval was.
De (fictieve) software ‘dockio’ is voor ‘Entreprenerd’ wat ‘The Godfather’ is voor ‘The Offer’ (Paramount) en wat ‘Minx’ is voor de gelijknamige serie (HBO). Hoewel technologie een grote rol speelt in het verhaal, is het niet de bedoeling al te technisch te worden. Vooral het ondernemersverhaal van Olivia en Arno staat centraal. Vergeet de FIRE-documentaires over vlug rijk worden met crypto! Dit ‘rags to riches’ verhaal is tot stand gekomen met bloed, zweet en tranen. Toch zou het mensen moeten inspireren om het voorbeeld van Olivia en Arno te volgen en misschien ook de fouten te vermijden die het koppel maakten. We hebben meer bedrijven zoals dockio nodig in Vlaanderen.
Dit is een overzicht van de inhoud van die afleveringen:
Episode 1: ‘Je hebt gelijk, maar dat doet er niet toe’
De eerste episode speelt zich voornamelijk af in het Vlaanderen van de jaren 1996-1998. Het grote publiek is nog niet vertrouwd met het internet. Wie al over het ‘wereldwijde web’ gehoord heeft, weet vaak niet goed wat ervan te denken. Er wordt gezegd dat meer dan de helft van de informatie op het internet uit porno bestaat. Online gaan, gebeurt nog altijd via een (trage) telefoonlijn, tenzij je gebruik kan maken van rechtstreekse toegang op de ‘backbone’ (zoals in sommige grote bedrijven het geval is). In deze eerste episode maken we zijdelings de geboorte van Telenet en internet via de kabel mee.
Er zijn al een aantal informaticabedrijven in België, maar de sector is nog niet booming. De startup scene is nog onbestaande en dat zal nog jaren zo blijven. Technologiebedrijven worden vooralsnog bevolkt door ‘gewiekste’ witte zakenmannen in pak, denk aan Lernout & Hauspie. Naarmate de serie vordert, zullen we meer vrouwen en meer kleur zien verschijnen, zeker in het bedrijf van onze hoofdpersonages Olivia en Arno.
We leren Olivia en Arno kennen op het moment dat ze pas afgestudeerd zijn.
Olivia lijkt zich op het eerste gezicht te schikken in een rol als huismoeder aan de haard. In de verdere afleveringen zullen we ontdekken dat ze veel meer in haar mars heeft, maar in deze fase van haar leven geeft ze gewoon prioriteit aan haar kinderen.
Arno weet haast geen blijf met zijn ambitie, maar als onervaren en sociaal onaangepaste sollicitant botst hij telkens weer op een muur. Zijn eerste carrièremoves lijken wel een processie van Echternach waarbij hij voor elke twee stappen vooruit een stap achteruit gedwongen wordt. Langs de ene kant is hij de betweter die in gedurfde voorspellingen grossiert, zoals die over de toekomst van Java en het internet. Langs de andere kant valt hij af en toe door de mand, bijvoorbeeld door zijn onwetendheid over Linux en Free Software.
De bedoeling van deze eerste aflevering is het beter leren kennen van de hoofdrolspelers, maar ook voeling te krijgen met de technologie die later in de reeks ontwikkeld zal worden. We willen dat de kijker de vreemde trekjes van Arno door de vingers ziet en sympathiseert met zijn zoektocht naar de job van zijn leven. Op het einde lijkt hij die job gevonden te hebben, maar dan gebeurt er iets waardoor hij desondanks van werkgever wil veranderen.
Dat hij uiteindelijk beter dan goed zal terechtkomen, blijkt uit de openingsscène waarin Olivia en Arno in de toekomst vanuit Californië terugblikken op hun leven.
Episode 2: ‘Doe ik mijn job niet goed misschien?’
De tweede episode speelt zich af in het Vlaanderen van de jaren 1998-2005. Het symbool van een 3½ inch diskette wordt vandaag nog gebruikt op de knop waarmee je bestanden opslaat, maar de floppy disk is ondertussen al lang verleden tijd. Het project waarmee deze episode begint, luidt er het begin van het einde van in.
Het wordt steeds duidelijker dat Arno, ons hoofdpersonage, neurodivergent is, al zal dat in de reeks nooit expliciet uitgesproken worden. We merken dat hij niet altijd door heeft wat mensen over hem denken en ook dat hij gemakkelijk ten prooi valt aan zijn obsessies.
Zo kan hij niet wachten tot alles digitaal wordt, maar digitalisering gebeurt niet van de ene dag op de andere. Bij zijn werkgever, Universiteit Gent, werken proffen die nog nooit een computer gebruikt hebben en die zweren bij papier. Tijdens de aankondiging van een nieuw project maakt Arno een belofte: hij zal tegemoet komen aan de wensen van zij die nog niet klaar zijn om volledig digitaal te gaan. Hij zal hen digitaal papier geven in de vorm van PDF. Helaas beseft hij niet hoeveel werk het zal zijn om die belofte na te komen.
De GSM is nog niet alomtegenwoordig, dus wordt er vooral met vaste lijnen gewerkt. Enkel het management krijgt al een mobiel toestel, met name een Blackberry of zo’n clam model van Samsung.
De term ‘Open Source’ werd op 3 februari 1998 voor het eerst bedacht in Palo Alto, maar dit concept dringt niet meteen tot in Vlaanderen door. Arno leerde in de vorige aflevering wat Free Software is; in deze episode zet hij zijn eerste stapjes in de wereld van de Open Source. Samen met Arno ontdekken we een aantal voordelen van wat later ‘Free and Open Source Software’ (FOSS) genoemd zal worden.
In deze episode ontwikkelt Arno eerst P4RC (een fictieve naam voor de software die korte tijd bekend stond als rugPdf). Hij herschrijft die ‘library’ volledig en publiceert ze onder de naam dockio (een fictieve naam voor iText). Hij beseft nog niet dat dockio ooit een multimiljonair van hem zal maken. Hij is vooral gefrustreerd dat hij er tot twee keer toe niet in slaagt om gepromoveerd te worden tot manager of directeur, alsof dat een positie is die benijdenswaardig is.
Episode 3: ‘Arno is een ondernemer (maar hij weet het nog niet)’
De derde episode speelt zich gedeeltelijk af in het Vlaanderen van de jaren 1982-1985 en gedeeltelijk in het Vlaanderen van 2006-2007.
We ontdekken dat Arno echt wel een pionier was op het gebied van softwareontwikkeling. In 1982 leerde hij zichzelf programmeren; hij was toen nog maar twaalf jaar oud. In 1985 had hij al een handeltje in voorgedrukte adresetiketten in Ieper, zo ontdekken we als hij een spreekbeurt geeft over zijn zelfgeschreven databankprogramma.
In 2006 staat Arno weer op een podium, maar nu in Antwerpen, waar hij zijn eerste boek ‘dockio in Action’ voorstelt. Het boek is een succes, maar er duikt een nieuw probleem op. Wie is eigenaar van de intellectuele eigendom van dockio? In het boek ‘Entreprenerd’ wordt diep ingegaan op die vraag; dat doen we hier niet. In de serie is het vooral belangrijk om het over IP te hebben zodat we kunnen wijzen op het risico dat Arno loopt; de technische details zijn met opzet tot een minimum beperkt.
De ontmoeting met Andrew Daniels is een belangrijke gebeurtenis in deze episode. Het gesprek met Andrew doet Arno realiseren dat dockio weinig toekomst heeft als hij verder blijft doen zoals hij bezig is, hoe hard hij ook werkt. In verdere afleveringen zal Andrew degene zijn die voor Arno de business aan het rollen brengt in de US.
Een cruciaal keerpunt in Arno’s verhaal is vooral een brief van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). Door zijn activiteiten op het gebied van Open Source beschouwt de overheid Arno met terugwerkende kracht als een zelfstandige. Plots wordt ons hoofdpersonage geconfronteerd met een factuur van meer dan tienduizend euro aan achterstallige sociale bijdragen en verwijlinteresten.
Van bij aanvang van deze episode werken we toe naar de belangrijke conclusie waarmee deze eerste cyclus van drie episodes eindigt: Arno is een zelfstandige in hart en nieren, zelfs al is hij daar zelf niet van overtuigd. Olivia en Arno zullen samen een bedrijf oprichten en we eindigen de derde aflevering waar de eerste begon: in het buitenverblijf in Californië waar het koppel geniet van een glas champagne.
Episode 4: ‘Nijlpaard voor Kerstmis’
De vierde episode speelt zich af in 2008 en een beetje in 2009. Het verhaal is gedeeltelijk geïnspireerd op het boek ‘Entreprenerd’ zoals het geval is bij de rest van de episodes, maar put ook uit het boek ‘Nijlpaard voor Kerstmis’ van dezelfde auteur. Dat boek focust op het jaar dat de zoon van het hoofdpersonage vocht tegen botkanker.
We weten dat Olivia en Arno uiteindelijk aan een zwembad zullen zitten genieten van hun buitenverblijf in het zonnige Californië, maar deze aflevering is de donkerste uit de reeks, met heel veel zwart. Dit is de enige episode waarin we Arno in een voice-over aan het woord laten. Er zijn verschillende redenen voor deze keuze. De kijker zou vlug door moeten hebben waarom Arno voornamelijk in de verleden tijd wil vertellen over wat in 2008 gebeurde: wat hier verteld wordt, is gelukkig voorbij. De werkelijkheid van dat jaar herbeleven zou te confronterend zijn.
Het hoofdthema van de serie, het opbouwen van een wereldwijde business, is in deze aflevering bijna een terzijde. Tussen de ziekenhuisscènes door probeert Arno het pas opgerichte bedrijf in leven te houden, maar het is een understatement te zeggen dat dit niet meevalt. Geen enkele van de duizenden gebruikers van dockio wil betalende klant worden. Als voorbeeld wordt een anekdote verteld over Colruyt en TCS. Deze gebeurtenis is authentiek; er bestaat een mail die dit kan bewijzen.
In deze episode is de kijker getuige van een cruciaal moment in het leven van Olivia en Arno. Ofwel gaat het koppel er finaal onderdoor, ofwel zal deze ervaring andere mensen van hen maken. Mensen die van dichtbij geconfronteerd werden met kanker, weten dat dit een life-changing experience is. Dit is ook de boodschap die hier aan de kijker meegegeven wordt: na deze episode wordt alles anders.
En passant rakelen we ook herinneringen op aan de Vlaamse socialenetwerksite Netlog, die in 2009 Deloitte’s Technology Fast50 zou winnen; iText (dockio in de serie) gaat die winnen in 2014. Netlog werd helaas in wereldwijde populariteit overklast door Facebook en verdween in de vergetelheid.
Episode 5: ‘We’re working our ass off for you’
Deze episode speelt zich af in de periode 2009-2012. In die tijd begonnen in Vlaanderen de eerste initiatieven voor startups het licht te zien. We belichten twee projecten van het IBBT (dat later van naam zou veranderen in iMinds en uiteindelijk zou opgaan in imec). Eerst leren we iBoot kennen, daarna Go Global (dat in die tijd nog ‘Plug and Play’ heette). De organisatie van de Go Global missies zal later door startups.be overgenomen worden. Ook Flanders Investment & Trade wordt voor het eerst vermeld.
In deze aflevering wijkt de serie sterk af van het boek ‘Entreprenerd’ en dus ook van hoe de dingen in werkelijkheid gebeurd zijn. De licentiewijziging van 2009 wordt niet besproken omdat dit voor veel kijkers te technisch zou worden. De ontmoeting met de mogelijke businesspartner (Stijn) en de verkoper (Ronny) gebeurden in het echt niet dankzij het iBootproject, al had dit wel gekund. In functie van het verhaal werd ervoor gekozen om een aantal verschillende mensen te combineren en te fictionaliseren.
In Act III steken we voor het eerst de grote plas over. We zijn ondertussen 2010 en we zitten halfweg het totaal aantal afleveringen. We laten Olivia, Arno en de kinderen genieten van hun eerste trip naar de US. De binge-watchers zullen dit rustpunt waarschijnlijk wel appreciëren na de loodzware vierde episode.
De verkoopcijfers van dockio zijn goed, maar een (waargebeurde) anekdote met KBC geeft aan dat het bedrijf nog beter kan doen. Er komt een oude rot aan boord als verkoper en onder diens impuls wordt het nieuwe Belgische bedrijf voor dockio een succes. Tegen eind 2011 heeft dockio al 5 mensen in dienst.
In 2012 wordt er een tweede keer naar de US gegaan. Daar rijst de vraag: ‘Shall we go Big or shall we go Home?’ Het antwoord waarmee we de aflevering afsluiten is een beetje van beide. Eerst groeien, dan het bedrijf verkopen, lijkt het meest wenselijke pad.
Episode 6: ‘We are here to help you’
Deze episode spant de periode van begin 2012 tot eind 2014. De hoofdpersonages hebben hun doelstelling voor de lange termijn bepaald: ze willen een mooie exit voor hun bedrijf, maar om dat doel te bereiken moet dockio eerst groeien naar een hoogtepunt.
Olivia en Arno doen voor een eerste keer een beroep op een M&A consultant. Ze weten dat de kans op een verkoop zo goed als onbestaande is. Voor hen is het M&A-project vooral een leerervaring. Vooral de ontmoetingen met de VCs op Sandhill Road zijn tekenend voor de sector in die jaren.
De groeipijnen van het bedrijf worden verpersoonlijkt in de figuur van Ronny. De ‘redder’ uit de vorige aflevering, wordt gaandeweg de saboteur die groei in de weg staat. Er rest Olivia en Arno uiteindelijk geen andere mogelijkheid dan Ronny te ontslaan. Ze doen dit met pijn in het hart, want ze weten dat Ronny met zijn contraproductieve acties geen kwaad in de zin heeft. De situatie laat Arno toe te reflecteren over hoe hij zich in de eerste twee episodes gedroeg.
Tegelijkertijd met de eerste poging om hun bedrijf te verkopen, gaan Olivia en Arno op zoek naar een appartement in Silicon Valley. Deze anekdotes komen niet uit het boek, maar zijn wel echt gebeurd. Het is ook een leuke manier om Europeanen kennis te laten maken met culturele verschillen tussen Europa en de US.
Ondertussen krijgt het businessplan vorm en werpt het zijn eerste vruchten af. In 2014 won iText eerst de ‘BelCham Entrepreneurship Award’ van de Belgisch-Amerikaanse kamer van koophandel in de categorie ‘Most Promising Company of the Year’; vervolgens won het als snelst groeiend technologiebedrijf van België Deloitte’s Technology Fast50. Die twee verwezenlijkingen projecteren we natuurlijk op dockio.
Als kers op de taart wordt er ook een filiaal geopend in Singapore. Arno en Olivia hebben het bedrijf op een hoogtepunt gebracht. Nog hoger is mogelijk, maar dat zien Arno en Olivia niet zitten. Hiermee eindigt de tweede cyclus van drie afleveringen. Het is tijd om het bedrijf te verkopen.
Episode 7: ‘Grote hoogte, diep dal’
In deze episode die de periode 2015-2017 omspant, wordt zowat de hele wereld afgereisd. Het plan om dockio te verkopen, verloopt vlotter dan verwacht. Het hele proces werd dan ook goed voorbereid. Helaas is niet elke acquisitie een succes. Olivia en Arno zijn binnen op financieel gebied en ook dockio blijft goed presteren op zakelijk gebied. De relatie met de Zuid-Koreaanse overnemer, Hanstar, komt echter onder druk te staan, enerzijds door grote culturele verschillen, anderzijds door uiteenlopende zakenbelangen.
Aanvankelijk gaat alles voor de wind. Arno laat zich als CEO/CTO vervangen door een nieuwe CEO zodat hij zich volop kan concentreren op zijn job als evangelist en CTO. Hij amuseert zich rot op verschillende podia: San Francisco, Barcelona, Austin, Bengaluru, Singapore… Dit wordt een dure aflevering op het gebied van reiskosten. Olivia en Arno blijven prijsbeesten. Ze gaan in 2016 naar de European Business Awards in Milaan als Belgische ‘National Public Champion’ in de categorie ‘Entrepreneur of the Year’.
Het jaar eindigt echter in mineur wanneer Arno beseft dat hij gefaald heeft als CTO. Het was de bedoeling een synergie te doen ontstaan tussen het kleine ontwikkelteam van dockio en de ‘manschappen’ van overnemer Hanstar. Dat draait echter uit op een sisser die doet denken aan FC De Kampioenen.
De nieuwe CEO van dockio spreekt Arno moed in: we moeten de focus voor de volle 100% op dockio leggen en dan komt alles wel goed. Helaas krijgt Arno nog een klap. In de US heeft een rechter zich uitgesproken over FOSS licenties. Dat is goed nieuws. Slechter nieuws is dat Hanstar het bedrijf is dat door de rechter op de vingers wordt getikt.
Arno besluit de communicatie met Hanstar te verbreken. Alles verloopt nu via de nieuwe CEO. Wanneer er onenigheid tussen Hanstar en de CEO ontstaat over de targets van het volgende jaar, wordt Arno’s aandacht afgeleid door een verrassend voorstel.
Episode 8: ‘We hebben een perfect parcours gereden’
In deze episode doorbreekt Arno verschillende keren de ‘fourth wall’. Terwijl Arno in Californië verbleef, pakten donkere wolken samen boven het kantoor in Gent. De spanning die in de vorige episode al aanwezig was tussen de CEO en de COO heeft tot een uitbarsting geleid. Nadat de COO opstapt of ontslag krijgt (het is niemand duidelijk wat er juist gebeurd is), krijgt Arno tot overmaat van ramp te horen dat ook de CEO moet opstappen. Arno weigert eerst de CEO te ontslaan, maar wordt voor het blok gezet. Er komt een nieuwe CEO en een nieuwe COO. Beiden zijn Koreaans.
Ook in het kantoor in Boston loopt van alles mis. Er barst een #MeToo-zaak uit die slecht aangepakt wordt door de nieuwe COO. Arno staat machteloos als hij met twee tegen één de stemming verliest om de verantwoordelijke voor de malaise te ontslaan. Enerzijds wil hij met onmiddellijke ingang zijn ontslag nemen; anderzijds wil hij dockio redden door bij het bedrijf te blijven en de Koreanen buiten te werken. Wanneer Arno vervolgens uit zijn eigen bedrijf gestampt wordt, stapt hij naar een advocaat.
In tegenstelling tot wat we vaak zien in films of series, gaan Olivia en Arno niet in de rechtbank zitten om de pleidooien te volgen. De rechtszaak zelf is nogal technisch, maar wat telt, is dat de advocaten die Olivia en Arno inhuurden veldslag na veldslag winnen, zelfs al gaat de tegenpartij in beroep.
Na zijn verwijdering uit kantoor viel Arno in een zwart gat. Hij besluit daaruit te kruipen door zichzelf een nieuw doel te geven. Hij neemt zich voor in 2019 een schrijfwedstrijd te winnen. Hij zal er dat jaar uiteindelijk drie winnen en zich zo voorbereiden op het schrijven van zijn boek met als titel ‘Entreprenerd’.
Een minnelijke schikking beëindigt de rechtszaken en de serie eindigt met een event waarop Arno eerherstel krijgt. Zijn bedrijf is nogmaals van eigenaar veranderd en Arno mag de closing keynote verzorgen op het eerstvolgende event van dockio.
Extra
Bij elke aflevering kan een educatieve (non-fictie) aanvulling gemaakt worden over een specifiek thema dat in de episode belicht werd.
Entreprenerd
Onvoltooid toekomstige tijd
Wintercircus
Blog
- 2024-12-20:
Mijn voorsmaakje van FFO25 - 2024-12-17:
KÖLN 75 selected for the Berlinale - 2024-12-05:
Olympisch duel - TTC QLT Gent 80 jaar!