2019-01-15
Pleidooi voor een betere Bijbelkennis
Weet jij nog wie Holofernes was? Dat was de vraag die ik mijn vrouw stelde na het bericht dat het erg gesteld was met de Bijbelse kennis van de jeugd.
Nee, die ken ik niet, antwoordde mijn vrouw die nochtans, net als ik, redelijk streng Katholiek onderwijs genoot. Ik moest toegeven dat ik niet wist of ik mij Holofernes herinnerde uit de verplichte lessen godsdienst op school of uit de lessen kunstgeschiedenis die ik vrijwillig aan de academie volgde.
In het vak "Iconologie" kregen we immers flink wat mythologische en Bijbelse kennis mee, omdat die onontbeerlijk was bij het ontcijferen van een kunstwerk. De naam Holofernes roept in ieder geval een hele reeks schilderijen voor mijn geestesoog waarbij de joodse Judith (hoofdpersonage uit het gelijknamige boek uit het oude testament) de generaal van het Babylonische bezettingsleger, Holofernes genaamd, onthoofdt, waarna zijn soldaten in paniek de belegering opbreken en wegvluchten.
Zo moeilijk als de vraag die ik mijn vrouw stelde, was geen enkele vraag van de "godsdienstquiz" die zowel VRT als VTM online zetten. De quiz peilt echt naar basiskennis, met hier en daar een interessante vraag waar een heel actuele discussie rond gevoerd kan worden.
Neem nu deze vraag:
Dat het antwoord niet Noach (of Noah, of Noé) is, ligt voor de hand. Noach is de man van de ark. Door mijn Katholieke opvoeding, weet ik dat het juiste antwoord voor de Katholieken Isaak (of Isaac) is. Echter, Ismaël (of Ishmael) wordt hier niet toevallig als alternatief antwoord voorgesteld. Het verhaal gaat immers dat Jahwe aan Abraham vroeg om zijn eerstgeborene op te offeren, en dat is stricto sensu niet Isaac maar Ishmael:
Illustratie © Craig Thompson, Habibi
Vanwaar die verwarring? Volgens de huidige Westerse waarden zouden we Ishmael als eerstgeborene beschouwen, want hij werd verwekt door Abraham en is eerder geboren dan Isaac. Echter, volgens de toenmalige joodse traditie telde Ishmael niet mee als zoon, want Ishmael was de zoon van de "handmeid" Hagar. Tot op vandaag leren we in het Katholiek onderwijs dat de 13 jaar jongere Isaac de eerstgeborene van Abraham is, omdat hij gebaard werd door de joodse vrouw van Abraham, Sarah. Ondanks onze huidige waarden telt Ishmael, verwekt bij de handmeid, niet mee.
Ook het verschil in "verslaggeving" tussen de Bijbel en de Koran is frappant:
Illustratie © Craig Thompson, Habibi
Wie durft beweren dat Bijbelse kennis niet van deze tijd is, dwaalt. Ik ben niet gelovig, maar ik zou probleemloos een lesuur kunnen vullen met het verhaal van Abraham en het offer van zijn eerstgeborene. Ik zou uitleggen waar het begrip "Handmeid" uit "The Handmaid's Tale" vandaan komt (met een overstapje van Sarah en Hagar naar Rachel en Bilhah). Ik zou een boom opzetten over vrouwenrechten, en hoe die evolueerden door de tijd heen. De twee verschillende versies van hetzelfde verhaal doen ook vragen rijzen rond "de waarheid" en hoe die gemanipuleerd wordt om aan een bepaalde agenda te voldoen. Fake news is niet van deze tijd; het is van alle tijden.
Kortom, je kan het onderdeel Bijbelse kennis in het vak godsdienst heel boeiend maken, heel wat boeiender dan de pseudo-wetenschappelijke sociologische onzin die mijn kinderen in het middelbaar onderwijs in de strot geramd kregen toen ze het Enneagram moesten van buiten leren.
Waar wachten we op?
Entreprenerd
Wintercircus
Blog
- 2024-10-27:
Eindelijk: het antwoord op mijn open brief aan Stad Gent - 2024-10-10:
De leugen van Watteeuw - 2024-09-16:
Wijkmobiliteitsplan: Signalen #3