2022-12-23
Film in 2022: mijn top 20

Twee dagen voor Kerstmis staat de teller van het aantal geziene films dit jaar op 275, waarvan 122 in een cinemazaal. Van die 122 zag ik er 107 tijdens een filmfestival (Cannes: 49, Cinequest: 9; FilmFestGent: 49). Ik betaal slechts voor één streamingplatform, namelijk Netflix, en daarop zag ik 67 films. Op gratis streamingdiensten zoals VRT Max, VTM Go en Go Play zag ik 15 films; dat is 1 film minder dan het aantal films dat ik dit jaar op het vliegtuig zag. Ik heb een grote DVD-collectie, maar ik bekeek maar 2 films op DVD in 2022.

Hoeveel films er nog in de laatste week van het jaar zullen bij komen, weet ik niet, maar ik kan wel al een top 20 maken van de beste "nieuwe" films die ik dit jaar zag. Daarvan komen er een aantal pas volgend jaar in Belgische zalen (onder andere ook op het filmfestival van Oostende), dus ik hoop met dit lijstje ook een paar interessante tips te kunnen meegeven.

1. Aftersun: Het had niet veel gescheeld of ik had deze film niet eens gezien. Ingeborg en ik hadden ons programma voor Cannes gemaakt, maar ter plaatste maakten we zo veel wijzigingen dat we af en toe met een "gat" tussen twee films zaten. We vulden dat dan op met een lukraak gekozen film, meestal op basis van wat er in de dichtstbijzijnde zaal bevond. Zo zagen we bijvoorbeeld films zoals "The Requin" (2.6 op 10 op IMDB), maar ook pareltjes zoals "Aftersun".
   Ik wist vooraf totaal niet waar ik me aan moest verwachten en deze tedere film over een vakantie van een vader en zijn dochter overviel me onverhoeds. Hij deed me denken aan de "eerste" en "laatste" keren in mijn eigen leven. Ik ben zeker niet de enige voor wie dit de beste film is van 2022; ook Sight and Sound en Metacritic plaatsen hem op #1. Bij IndieWire staat hij op 2, enkel voorafgegaan door Tár, een film die ik helaas nog niet zag. Voor wie de film in België wil zien, is er goed nieuws: het Filmfestival van Oostende voorziet 3 vertoningen. De officiële release is voorzien op 1 februari.
2. (Love According to) Dalva: Mijn nummer 2 zagen we ook in Cannes en toevallig staat hij ook op het programma in Oostende. Hoewel dit een Belgische film is, heb ik nog geen officiële releasedatum gevonden voor België. Het is een zeer aangrijpend verhaal over het bewustwordingsproces van een jong meisje dat haar hele leven lang geïndoctrineerd (en misbruikt) werd door haar vader. Net als in "Aftersun" zijn de acteerprestaties van de dochter fenomenaal, maar thematisch is het uiteraard een totaal verschillende film.
3. The Quiet Girl: Het is echt toeval, maar dit is nog een film waarin een jong meisje het hoofdpersonage is. We zagen "An Cailín Ciúin" (waarin voor het grootste deel Iers gesproken wordt) op het filmfestival van Gent. De film gaat over een zomer waarin een meisje uit een arm, disfunctioneel gezin een zomer lang bij een kinderloos gezin gaat logeren. We kwamen met een warm gevoel de zaal uit na deze film. Bij Metacritic staat de film op 2 in de top 10, na "Aftersun"; bij Sight and Sound staat hij op plaats 22 in de top 50. Het is de inzending van Ierland voor de Oscars en hij haalde de shortlist van kandidaten voor beste buitenlandse film. Ik heb er geen idee van of en wanneer deze film in België uitkomt.
4. The Fabelmans: Met een ode aan film maken kan je me altijd bekoren. Dit keer geen film over een jong meisje, maar een coming of age film over een jongen, losjes gebaseerd op de jeugd van de regisseur, Steven Spielberg. Deze film staat op nummer 1 in de top 25 van Slant, bij IndieWire staat hij op 5, Sight and Sound zette hem op plaats 20. Een film om naar uit te kijken dus. Ik heb hem in de US gezien waar hij op Thanksgiving uitkam, bij ons komt hij pas op 22 februari in de zalen. Als je hem eerder wil zien, kan je echter ook bij het filmfestival van Oostende terecht.
5. The Banshees of Inisherin: Nog een film die we op FilmFestGent zagen, van de maker van Three Billboards Outside Ebbing, Missouri en In Bruges. Het verhaal speelt zich volledig op een (fictief) Iers eiland af waar een van twee voorheen onafscheidelijke vrienden plots eenzijdig beslist dat de vriendschap over is. Op plaats 3 bij IndieWire, op 4 bij Sight and Sound en op 12 bij Slant, Wie hem in België wil zien, kan dat vanaf 4 januari.
6. Knor (Oink): Heerlijke animatiefilm die volledig terecht de publieksprijs van het voorbije filmfestival van Gent won. Origineel Nederlands gesproken, maar probeer zeker de Vlaamse versie te zien die vanaf 15 februari bij ons te zien zal zijn. De stemmencast is grandioos.
7. Les Pires (The Worst Ones): Dit is al de derde film uit mijn top 5 van Cannes in dit lijstje. Johan Heldenbergh speelt een regisseur die een film wil maken met jonge acteurs die als "uitschot" (les pires, the worst ones) beschouwd worden. Als ik op CineNews kijk, dan zou die sinds 7 december in België te zien moeten zijn, maar ik heb hem voorlopig nog niet in een Vlaamse bioscoop op het programma zien staan. Dat is jammer, want het is een film die met heel veel gevoel voor humor gemaakt is.
8. Holy Spider: In Cannes hoopte ik dat deze film met een hoofdprijs zou gaan lopen. Het werd uiteindelijk een zeer terechte prijs voor Zar Amir-Ebrahimi als beste actrice. Zij kwam de film persoonlijk voorstellen op het filmfestival van Gent op een moment dat de gemoederen in Iran al meer dan verhit waren, waardoor de film wel héél actueel was, al is hij gebaseerd op waargebeurde feiten van zo'n 20 jaar geleden. Deze hoogst genoteerde thriller in mijn lijstje haalde de shortlist in de categorie beste internationale film op de Oscars voor Denemarken.
9. Triangle of Sadness: Winnaar van de Gouden Palm in Cannes (waar we hem zagen), slokop in de European Film Awards, op plaats 15 bij IndieWire en op nummer 16 bij Sight and Sound. Je kon in 2022 niet naast Ruben Östlund kijken. Zo jammer dat we afscheid moesten nemen van hoofdrolspeelster Charlbi Dean die eerder dit jaar op veel te jonge leeftijd overleed aan een bacteriële infectie.
10. Everything Everywhere All At Once: Je houdt ervan, of je houdt er niet van. Wij hielden ervan. In tegenstelling tot het metaverse in het MCU (met uitzondering van "Spider-Man: Into the Spider-Verse" die we wel goed vonden), waren we hier helemaal mee met de hilarische trip door het multiverse. IndieWire zette hem op de 4de plaats, Sight and Sound op de 18de.
11. After Yang: Deze film deed het niet goed in onze zalen en dat is jammer. Het lijkt op het eerste gezicht een film over een robot en AI, maar het is vooral een mooie film over verlies, rouw en herinneringen. In de top 50 van Sight and Sound staat "After Yang" op plaats 25.
12. Falcon Lake: We misten hem in Cannes; we pikten hem op in Gent op het filmfestival. We beleefden samen met een jongen en een meisje een zomer bij een meer. De film is zowel heel goed als heel mooi, al ga je als kijker een beetje kapot op het einde. Vanaf 28 december te zien in Belgische zalen.
13. Wolves: Dit was zonder twijfel de meest creepy film die we dit jaar zagen. Nee, het is geen horrorfilm met monsters of zo, wel een intrigerend verhaal over een man die op zijn eentje op zoek gaat naar een dierenmoordenaar. De regisseur is een voormalige DOP en hij verstaat de kunst om beelden te gebruiken waar woorden tekortschieten. Je hebt even een opkikkertje nodig als je de zaal buitenkomt. Wij zagen "Wolves" op het Cinequest filmfestival in San Jose en we vinden het heel jammer dat hij waarschijnlijk nooit een kans zal krijgen in Belgische zalen.
14. Boiling Point: Wat een huzarenstukje! De hele film over een hectische (en dramatische) avonddienst in een restaurant is in één take opgenomen. Ik zag hem helaas nergens in lijstjes verschijnen. Nu ja, smaken verschillen.
15. Zee Van Tijd: Ieder mens verwerkt een groot verlies op een persoonlijke manier. Dat kan soms botsen en het is des te pijnlijker als dit gebeurt bij gedeeld verdriet. Ik heb er geen idee van of deze sterke Nederlandse film ooit bij ons in de bioscoop te zien zal zijn. Voor mij behoorde hij tot het beste wat te zien was op FilmFestGent.
16. Boy from Heaven (Cairo Conspiracy): winnaar van de prijs voor het beste scenario in Cannes (waar we de film zagen) en inzending van Zweden voor de Oscars waar hij ondertussen al op de shortlist staat in de categorie beste buitenlandse film. Was ook op het filmfestival van Gent te zien en kwam ook al in de zalen. Ideaal voor wie van politieke spionagethrillers houdt.
17. How to Save a Dead Friend: Zeker niet de mooiste film die we in Cannes zagen, maar wel een documentaire die ons op het moment zelf een serieuze klop gaf en die achteraf het langst bleef nazinderen. We waren dus totaal niet verwonderd dat de film op het filmfestival van Gent met de Explore Award ging lopen, want het levensverhaal van de regisseuse en haar overleden vriend is actueler dan ooit.
18. The Fallout: Ik heb getwijfeld of ik deze film in mijn lijstje zou opnemen. Ik zag hem in 2022 op het vliegtuig, hij dateert eigenlijk uit 2021, maar hij komt volgens Cinenews op 28 januari 2023 bij ons in de zalen uit. Het feit dat deze "oude" film opgevist wordt voor een bioscooprelease heeft misschien wel iets te maken met de waanzinnige populariteit van Jenna Ortega sinds ze Wednesday vertolkte in de gelijknamige Netflixreeks, maar het is daarnaast ook een uitstekende film over het verwerken van een mass shooting op een school.
19. Kimi: Deze thriller van Steven Soderbergh met Zoë Kravitz staat op 28 bij IndieWire en op 29 bij Sight and Sound, maar als ik op Cinenews bij Steven Soderbergh zoek, dan lijkt de film onbestaande. Vreemd. Is deze film dan totaal onbekend in België? Of krijgt hij alsnog een release in 2023? Misschien iets om naar uit te kijken op streamingplatformen.
20. Orca: Last but not least, een eerbetoon aan hoofdrolspeelster Taraneh Alidoosti die recent werd gearresteerd in Iran. Ik snap echt niet waarom de film nergens in België te zien is (ik had hem nochtans getipt bij de Sphinx), want hij is razend actueel. De film vertelt het verhaal van een vrouw die het Iraanse record "zwemmen in open water" wil behalen. Haar probleem is echter dat Iraanse vrouwen niet geacht worden te zwemmen, toch zeker niet in competitief verband. Zelfs basketbalspeelsters hebben al moeite om toestemming te krijgen om aan de Olympische spelen deel te nemen omdat het risico dat ze tijdens een match hun hijab verliezen te groot is. Elham, zo heet de zwemster, zet echter door en besluit dan maar het Guinnesrecord "zwemmen met handboeien aan" te kloppen. Dat doet ze in een outfit die haar hele lichaam bedekt waardoor ze een beetje op een Orca lijkt. Haar recordpoging is echter een doorn in het oog van het Iraanse Olympische Comité, dus wordt ze op alle mogelijke manieren tegengewerkt. Tijdens de eindgeneriek zien we foto's van actrice Alidoosti samen met de echte Elham.

In mijn top 20 heb ik af en toe een aantal lijstjes van andere media vermeld. Op die lijstjes stonden een aantal films die ik zelf ook "top 20-waardig" vond, maar die ik al in 2021 zag:

1. Vortex: op 18 bij Slant, op 24 bij IndieWire, op 41 bij Sight and Sound
2. The Worst Person in the World: op 5 bij Metacritic, op 50 bij Sight and Sound
3. Große Freiheit (Great Freedom): op 8 bij Metacritic, op 13 bij Slant
4. The Innocents: op 46 bij Sight and Sound
5. Un monde (Playground): op 22 bij Slant

Als ik deze films niet in 2021 had gezien, dan hadden ze zeker mijn top 20 van 2022 gehaald.

Als je een kleine 300 films ziet op een jaar, dan zit daar heel wat rotzooi bij, zeker als je veel Netflixfilms bekijkt die je uit de onderste regionen van de zoekresultaten opviste. Er zijn echter ook films die in de pers, op festivals, bij het publiek... veel bijval kregen, maar waar ik persoonlijk echt niet van hield. Dit is een top 3 van de grootste tegenvallers van 2022 die aan die beschrijving voldoen:

1. Tori et Lokita: Een film moet voor mij meer zijn dan een paar sentimentele liedjes die met ruw gestikte plotlijnen aan elkaar geflanst worden. Met alle respect voor de acteurs, maar de broers Dardenne gaven hen bordkartonnen persoonlijkheden en lieten hen van plothole naar plothole strompelen. En dan zwijg ik nog over het tenenkrullende, moraliserende einde. Journalisten konden na de première in Cannes niet zwijgen over het aantal minuten staande ovatie die de film kreeg, maar ik zat verdorie ook in die zaal en ik hoorde heel duidelijk het boegeroep van de vele kijkers die zich, net als ik, verschrikkelijk gestoord hadden aan deze draak van een film.
2. Saint Omer: De vrienden van het filmfestival waren het op de avond van de bekendmaking van de winnaars van FilmFestGent over één ding eens. Alle films uit de officiële selectie mogen winnen, zolang het maar Saint-Omer niet wordt. Daarop reageerde iemand: "Dus is de kans groot dat Saint Omer wint." En ja, helaas had die persoon gelijk.
   Deze film behaalde voor Frankrijk de shortlist voor de Oscars in de categorie beste buitenlandse film. Hij doet het ook goed in de lijstjes: op 2 bij Sight and Sound, op 5 bij Slant, op 17 bij IndieWire. Ik vermoed dat ik ergens iets gemist heb Voor mij was dit een zeer statisch rechtbankdrama waarbij een waargebeurde zaak op een saaie manier gepresenteerd werd, wat bij het hoofdpersonage (dat uit professionele interesse in het publiek zat) een emotionele reactie uitlokte die de autist herkende als het gedrag van de meest ergerlijke neurotypicals in mijn leven. Misschien moet je zelf neurotypical zijn om deze film te snappen.
3. Avatar: The Way of Water: Het kan als bon-ton voor een liefhebber van filmfestivals om zijn neus op te halen voor door-en-door commerciële films zoals Avatar, maar ik hield wel van de eerste Avatarfilm. Ik ben ook niet te beroerd om arthousefilms af te kraken als ik ze zelf niet goed vind. Dat bewijzen de films op plaats 1 en 2 in dit korte lijstje van tegenvallers. Als ik "The Way of Water" vermeld als derde grootste tegenvaller van het jaar, dan heb ik daar drie sterke argumenten voor.
   1. Met 3 uur en 12 minuten duurt dit tweede deel uit de Avatarreeks echt te lang voor het (al te eenvoudige) verhaal dat verteld wordt. Op Twitter grapte ik dat het scenario plagiaat is van de bordjes die je in Californische parken waarschuwen tegen mountain lions: "Back Away, Keep Children Close. IF ATTACKED, FIGHT BACK!"
   2. Met de Tuluk leren we een heel interessante soort kennen die in de wateren van Pandora leeft. De grote zeedieren behoren tot de intelligentste wezens op de planeet en ze zijn erin geslaagd oorlog af te zweren. Ze leven in totale harmonie. Je zou denken dat hun wijsheid de sleutel kan vormen tot een vreedzame oplossing van het conflict tussen de Na'vi en de Sky People, maar nee: als puntje bij paaltje komt, verwatert Avatar in een ordinair festijn van gewelddadig geknal en gemoord. Als ik een Tuluk was geweest, ik had de Na'vi bijvoorbeeld een bacterie gegeven die al het militair materieel van de Sky People opvrat, zonder daarbij mensen te doden. Maar goed, de intelligentie van de Tuluk zal wel grof overschat zijn in het scenario.
   3. Bij de "grote finale" van de film vat het gezin van Jake Sully samen met de Metkayina de eindstrijd aan met de mensen die op hem jagen. De Metkayina hebben alle reden om mee te vechten, want ze willen één van hun dochters redden. Je ziet hen samen aanvallen, maar tijdens de strijd verdwijnen de Metkayina plots van het toneel. Waarom ze de strijd opgeven, wanneer ze stoppen met vechten en waar ze naartoe gaan... Dat waren allemaal vragen die constant bij me opkwamen tijdens de laatste akte van de film waarbij Jake en Neytiri zich uit de zinkende Tulukjager proberen te bevrijden. Waarom schoot niemand van de Metkayina hen te hulp? Dat ik me aan zo'n dingen erger, is meestal een symptoom dat ik een film echt niet goed vind.

Tot slot nog de films waar ik in 2023 het meest naar uitkijk: Tár heb ik al vermeld omdat die op 1 staat bij IndieWire, op 3 bij Slant en Metacritic, en op 10 bij Sight and Sound, maar er is binnenkort ook Zeevonk. Die is geselecteerd voor de Generation-competitie op de Berlinale en hij komt vanaf 29 maart bij ons in de zalen. Waarom ik ernaar uitkijk? Dat merk je wel als je aandachtig de credits bestudeert ;-)

Entreprenerd

Buy Bruno's book

Onvoltooid toekomstige tijd

Wintercircus

Blog

• 2024-12-20:
  Mijn voorsmaakje van FFO25
• 2024-12-17:
  KÖLN 75 selected for the Berlinale
• 2024-12-05:
  Olympisch duel - TTC QLT Gent 80 jaar!

More...

Topics